İş Zekası süreçlerinde organizasyonlar aşağıdaki 8 temel aşamadan geçerler. Olgunluk olarak nitelendirdiğimiz bu aşamalar, süreç yönetimi açısından oldukça önemlidir. Hedefler, aksiyon planları ve değerlendirmeler bu aşamalar çerçevesinde yapılır.
1-Reporting / Raporlama aşamasında statik raporlama olarak ağırlıklı tablo ve listelerle yapılır. Rapor Oluşturucularla (Report Generator) kullanıcıların esnek rapor oluşturma olanakları sağlanabilir. Genellikle bilgiye ulaşmak için bir araç (tool) kullanılır. Kullanıcıların kendi ortamlarında rapor düzenlemesi, istenilen şekilde değiştirmesi (Kişisel raporlar) bu aşamada incelenmesi gereken bir özelliktir. Daha çok excel tabloları kullanılır. Şirketlerin büyük bir çoğunluğu bu evrededir.
2-Data Analytics / Veri Analizi aşamasında belirli grafik ve tablolar kullanıcının yapacağı filtrelerle değiştirilir ve interaktif bir şekilde analiz yapılır. Trend analizleri en yaygın kullanılan analizdir. Tablolar yanında ağırlıklı olarak grafikler kullanılır. En yaygınları Çizgi / Line ve Çubuk / Bar grafiklerdir. Bu aşamada veri analizi tool’u kullanılır. Raporların / uygulamaların çoğu veri analizi amaçlıdır. KPI kullanımı da yoğundur. Bu aşamada kullanıcıların veri analitiği becerisi fazladır. Görseller oluşturulurken kullanıcı deneyimi, ekran görüntülerinin şekli ve renkleri de dikkate alınır.
3-Self Service Analysis / Self Servis Analizler aşamasında kullanıcı bir önceki aşamada olduğu gibi belli grafik ve tablolarla aklına gelen sorulara yanıt arar. Kendi tablo ve görsellerini oluşturur (Self Servis). Kullanıcı bu konuda eğitimlidir. Self servis hazır uygulamalar üzerinde yapıldığı gibi, kullanıcı kendi bilgi modellerini oluşturarak yeni bir uygulama da ortaya çıkarabilir. Bilgi dışarıya export edilerek farklı ortamlarda analizler yapılır.
4- Information Based Decision Making / Bilgiye Dayalı Karar Verme aşamasında bilgiler daha görsel media üzerinde gösterilir ve analiz edilir. Aktarılmak istenen bilginin daha çabuk ve net bir şekilde kullanıcılara sunulması ana hedeftir. Infografik, Data Story Telling bu aşamada kullanılan bir tekniklerden bazılarıdır. Karar alınan toplantılarda veri analiz uygulamaları etkin kullanılır. Mobil kullanım fazladır, mashup uygulamalar hazırlanır ve operasyonel uygulamaların içerisine embeded görsel objeler konulur. Bilgi, organizasyonun her kademesinde yoğun kullanılır.
5-Advanced Calculations & Data Models / İleri Hesaplamalar ve Bilgi Modelleri aşamasında kullanıcı daha detaylı ve kapsamlı analiz yapmak ister. Tablo ve grafiklerde daha ileri, karmaşık ve zor hesaplamalar yapılır. Bilgilerin gruplanması, detaylı parametrik karşılaştırmalar önemli fonksiyonlardır. Bilgi modelleri daha karışıktır. Kullanıcılar dış server’lara bağlanıp daha detaylı analizler yapma gereksinimi hisseder.
6-Statistical Analysis / İstatistiksel Analiz aşamasında bilgiler üzerinde istatistiksel analizler yapılır, belirli algoritmalarla geçmiş bilgilere dayanan kestirme / tahminler oluşturulur. Bu aşamada yoğun istatistiksel fonksiyonlar kullanılır. Uygulamaların popüler statistik programları ile etkileşimli kullanım yapılır.
7-Modelling – Data Mining / Modelleme – Veri Madenciliği aşamasında, bir önceki aşamada kullanılan algoritmalardan modeller hazırlanır. Verilerin birbirleri ile olan ilişkileri, etkileri ortaya çıkartılır. Big data konuşulmaya başlar ve yoğun bilgi toplama yapılır. Modelleme ve veri madenciliği ağırlıklı çalışmalar yapılır.
8-Optimization – Scenario Analysis / Optimizasyon Senaryo Analizleri aşamasının temel özelliği olayların önceden tahmin edilmesinin ötesinde özellikle olası olumlu ve olumsuz bir durumlarda nasıl davranılacağının, alınacak aksiyonların önceden belirlenmesinin sağlanmasıdır. What if analizleri, optimizasyon bu aşamadaki en belirgin çalışmalardır.
Bir cevap yazın